Aan Lucas danken we de vijftig dagen van liturgische spiritualiteit tussen Pa-sen en Pinksteren en van het virus krijgen we wat meer rust, dan we in de aanloop naar het reis- en vliegseizoen onszelf meestal gunnen. Dus mijn korte overzicht van die hele periode is méér dan informatie: een uitdaging eens stil te mijmeren met God. Helaas heb ik niet de ruimte om materiaal voor meditatie toe te voegen.*

De zondagen op weg naar Pinksteren
11-4. Beloken Pasen. De luiken van het altaarstuk worden gesloten. Ook wel ‘zondag van de witte kleren’ (Dominica in albis), die de dopelingen na de Paasweek afleggen. Of naar de antifoon I Petrus 2:2: ‘Als pasgeboren (Paas)kinderen’.
18-4. ‘De aarde is vol van de barmhartigheid van de Heer’ (Misericordia Domi-ni).
De namen van de volgende zondagen hebben een neergaande klank.
25-4: Jubelen (Jubilate, Ps. 66); 2-5: Zingen (Cantate, Ps. 98); 9-5: Bidden (Rogate, waarschijnlijk i.v.m de biddagen); 16-5: Smeken (Exaudi, Ps. 27) of Wezenzondag (Joh. 14:18); 23-5: Vijftigste Paasdag (De Geest is het die le-vend maakt!).
Daarmee zijn we na de Paasvreugde weer met beide voeten op de aarde.

De Kruisdagen 10-12 mei
In 469 stelde de bisschop van Vienne na allerlei rampen op de drie dagen tus-sen Rogate en Hemelvaart een bidprocessie in. Vanaf ± 800 werden deze bid-dagen algemeen. Zulke processies rond de parochie heten litanieën. Voorop de priester met een groot kruis. Vandaar: Kruisdagen. Het doel was onder meer om vrede (in de lente beginnen de oorlogen) en een zegen over de vruchten van Moeder aarde te vragen. Waarschijnlijk is het dauwtrap¬pen een geseculari-seerde herinnering aan die kruisprocessies. De Reformatie deed er niet aan mee en had in plaats daarvan begin maart de biddag voor gewas (later: ‘en arbeid’).

Hemelvaart 13 mei
De kerkelijke viering was nooit een massale aangelegenheid. We zouden deze nationale fiets- en evenementendag andersgelovigen kunnen geven (bijvoorbeeld voor het Islamitisch Suikerfeest). Die nadrukkelijke insnijding van de Paastijd zet ons op het verkeerde been. Ook moeten we af van het beeld van een soort ‘ruimtevaart’. Want het verhaal is helemaal geen ‘laatste’ verschij-ning, maar een verdwijning, zoals bij iedere verschijning van Jezus. Lucas plaatst zijn verhaal op de veertigste dag en de manier van verdwijnen herin-nert aan de mensenzoon op de wolk in Daniël 7. De Wolk verbeeldt ook, zoals in het uittochtsverhaal, de ‘verborgen Aanwezigheid’, die met Pasen is begon-nen.
Daarom pleit ik er voor, de Paaskaars het héle jaar in alle vieringen brandend te houden en deze niet zoals hier en daar gebeurt vanaf Hemelvaartsdag te do-ven. Dan wordt de getallenmystiek van de Lucas gehistoriseerd tot een ándere aanwezig¬heid dan vandaag! En dat heeft ook gevolgen voor onze voorstelling van de Opstanding!

Ik heb een droom.
Velen en vooral jongeren gaan bij de coronacrisis écht beseffen, dat die niet een op zichzelf staande pandemie is, maar deel uitmaakt van een totale we-reldcrisis, waarvoor de Club van Rome in ‘Grenzen aan de groei’ al voor waarschuwde: uitputting van Moeder aarde, verarming, mens- en dierenpandemie-en, klimaatontregeling, economie, vluchtelingen, luchtvervuiling…). Onze le-venswijze zal radicaal veranderen. Slimme technieken, waardoor we onze ver-woestende manier van leven kunnen vóórtzetten (van elektrische auto’s tot luchtzuivering in megastallen) dragen alleen maar bij aan de catastrofe.
Ik droomde van een geweldloze volksprocessie op de Kruisdagen, zoals in 1981 de massale liturgie tegen kruisraketten. Ik geloof niet zoals de middel-eeuwers, dat ‘god’ ons zal kunnen redden, maar wel dat Zij ons kan bekeren! In mijn droom liepen voorop de kerkleiders met dat enorme Passionkruis, imans met een Halve Maan, andere religieuze groepen met hun symbolen en ongelo-vigen. Die zetten de litanie in. ‘Erbarme dich’ of zo.
Zou dat de aarde en die haar bewonen redden? Je weet het maar nooit.

Jan de Jongh, em. studentenpastor UT

* Voor inhoudelijke literatuur; De Honderd dagen rond Pasen; Het Geheim verbeelden bij Uitg. Narratio > uitgeverleen@vdherik.nl