Emmaüs of Santiago
Even buiten de pelgrimsweg naar Santiago de Compostella ligt het klooster Santo Domingo de Silos. Wie de moeite van een omweg neemt, ziet er op een hoek van de kloostergang een Romaanse sculptuur (11e eeuw) van pelgrims, die na het Paasfeest waarop Jezus gekruisigd werd, terugkeren naar Emmaüs (Lucas 24:13 e.v.). Onderweg voegt zich een derde pelgrim bij hen. Hij heeft de Jakobsschelp op zijn reistas en loopt voorop. Wanneer hij hen vraagt, waarom ze zo somber zijn, zegt Kleopas die achter hem loopt: heb je dan niet gehoord wat er gebeurd is? De linkse pelgrim draagt een boek onder zijn arm. Hij kijkt ons aan. Ook de voorganger maakt contact met ons en vertelt wat er in dat boek geschreven staat. Tenminste zo bewerkte ik het reliëf. T.S. Eliot dicht (The Waste Land, r. 359 e.v.):

Wie is die derde, die steeds naast jou meegaat?
Wanneer ik tel, zijn alleen jij en ik hier samen
maar als ik uitkijk op de witte weg
dan is er steeds een ander die naast jou meegaat
vaag, gehuld in bruin gewaad, met kap.
Is het een man, een vrouw, ik weet het niet
Wie is dat toch daar naast jou, daar opzij?

Het verhaal van de avondgangers naar Emmaüs vloeit in Santo Domingo samen met onze  ervaring op weg naar Santiago in 1988. Soms gaat een derde mee op de WEG.

Camino-kapel
In de periode waarin ik mijn versie van het reliëf in Santo Domingo aan het schilderen was, kwam er een ruimte vrij in de tuin. Ik besloot daar rond het schilderij een kapel te maken. Die Caminokapel is een memorieplek voor onze tocht naar Santiago, die een pelgrimage werd. De Camino of De Weg is het Spaanse deel van de eeuwenoude Camino francés naar Santiago. Voor velen is de Camino een levensbeeld geworden. In de lotgevallen van De Weg herkennen we in ge­comprimeerde vorm de thema’s van ons leven. Want anders dan de bedevaart is de pelgrimage van lange duur en gaat het minder om de aankomst als wel om het gáán van de levensweg. Op de Weg herkennen we soms de Aanwezigheid van de Derde, wanneer we brood breken en delen met anderen. Waar mensen in opstand komen tegen het ieder voor zich, het eigenbelang en de uitbuiting, daar wordt het gebed van de avondgangers bij thuiskomst verhoord:

Blijf bij ons, want het is avond en de nacht zal komen….

Jan de Jongh